Σε κρίσιμο σταυροδρόμι η Ευρωπαϊκή Ένωση…
Την ανάγκη να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας του ευρωπαϊκού πολιτικού και οικονομικού χώρου υπογράμμισε με σημαντική παρέμβασή του στη Διάσκεψη για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων o πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi.
Όπως είπε, «Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η ανταγωνιστικότητα ήταν επίμαχο ζήτημα για την Ευρώπη.
Το 1994, ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman χαρακτήρισε την εστίαση στην ανταγωνιστικότητα “επικίνδυνη εμμονή”.
Το επιχείρημά του ήταν ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη μπορεί να προέλθει από την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία τους ωφελεί όλους, και όχι από την προσπάθεια βελτίωσης της σχετικής θέσης κάποιου έναντι των άλλων, προκειμένου να κατακτήσει μερίδιο στην ανάπτυξη.
Η προσέγγιση που ακολουθήσαμε για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη μετά την κρίση του δημόσιου χρέους φάνηκε να αποδεικνύει την άποψη του.
Προσπαθήσαμε να μειώσουμε το μισθολογικό κόστος…
Αυτό, σε συνδυασμό με μια προκυκλική δημοσιονομική πολιτική, είχε ως αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί η εσωτερική ζήτηση και να υπονομευθεί το κοινωνικό μας μοντέλο.
Αλλά το βασικό ζήτημα δεν είναι ότι η ανταγωνιστικότητα είναι μια λανθασμένη έννοια, αλλά ότι η Ευρώπη είχε λάθος εστίαση».
Σύμφωνα με τον Draghi, «οι ανταγωνιστές μας, ακόμη και σε τομείς όπως η άμυνα και η ενέργεια όπου έχουμε βαθιά κοινά συμφέροντα, μας πιέζουν.
Ταυτόχρονα, δεν κοιτάξαμε αρκετά προς τα έξω: επικεντρωθήκαμε στα θετικά εμπορικά ισοζύγια και, τελικά, δεν δώσαμε αρκετή προσοχή στην εξωτερική ανταγωνιστικότητα, που είναι ένα σοβαρό ζήτημα πολιτικής.
Όταν το διεθνές περιβάλλον ήταν ευνοϊκό, εμπιστευτήκαμε τους εταίρους μας για την τήρηση των όρων ανταγωνισμού και τη διεθνή τάξη, περιμένοντας ότι και άλλοι θα έκαναν το ίδιο.
Τώρα όμως ο κόσμος αλλάζει ραγδαία και έχουμε δεχτεί τον απόλυτο αιφνιδιασμό.
Το πιο σημαντικό είναι ότι άλλα κράτη δεν παίζουν πλέον με τους κανόνες και εφαρμόζουν πολιτικές για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Στην καλύτερη περίπτωση, αυτές οι πολιτικές έχουν σχεδιαστεί για να ανακατευθύνουν τις επενδύσεις προς τις δικές τους οικονομίες σε βάρος των δικών μας και στη χειρότερη, έχουν σχεδιαστεί για να μας κάνουν μόνιμα εξαρτημένους από αυτούς.
Η Κίνα, για παράδειγμα, στοχεύει να συλλάβει και να εσωτερικεύσει όλα τα μέρη της εφοδιαστικής αλυσίδας σε πράσινες και προηγμένες τεχνολογίες και διασφαλίζει την πρόσβαση στους απαιτούμενους πόρους.
Αυτή η ταχεία επέκταση της προσφοράς οδηγεί σε σημαντική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε πολλούς τομείς και απειλεί να υποβαθμίσει τις βιομηχανίες μας.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, χρησιμοποιούν μεγάλης κλίμακας βιομηχανική πολιτική για να προσελκύσουν εγχώρια παραγωγική ικανότητα υψηλής αξίας εντός των συνόρων τους –συμπεριλαμβανομένης αυτής των ευρωπαϊκών εταιρειών– ενώ χρησιμοποιούν προστατευτισμό για να αποκλείσουν τους ανταγωνιστές και να αναπτύξουν τη γεωπολιτική τους δύναμη για να επαναπροσανατολίσουν και να εξασφαλίσουν εφοδιαστικές αλυσίδες.
Δεν είχαμε ποτέ μια ισοδύναμη “βιομηχανική συμφωνία” σε επίπεδο ΕΕ, παρόλο που η Επιτροπή έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να καλύψει αυτό το κενό.
Ως εκ τούτου, παρά μια σειρά θετικών πρωτοβουλιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, εξακολουθούμε να μην έχουμε μια συνολική στρατηγική για το πώς να ανταποκριθούμε σε πολλούς τομείς».
Στρατηγική
«Μας λείπει μια στρατηγική για τις νέες τεχνολογίες.
Σήμερα επενδύουμε λιγότερο σε ψηφιακές και προηγμένες τεχνολογίες από τις ΗΠΑ και την Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, και έχουμε μόνο τέσσερις παγκόσμιους ευρωπαίους παίκτες μεταξύ των κορυφαίων 50 παγκοσμίως.
Μας λείπει μια στρατηγική για την προστασία των παραδοσιακών βιομηχανιών μας στο τρέχον άνισο παγκόσμιο πεδίο ανταγωνισμού που προκαλείται από ασυμμετρίες στους κανονισμούς, τις επιδοτήσεις και τις εμπορικές πολιτικές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας.
Σε άλλα κράτη, αυτές οι βιομηχανίες όχι μόνο αντιμετωπίζουν χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, αλλά αντιμετωπίζουν επίσης χαμηλότερο ρυθμιστικό φόρτο.
Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, λαμβάνουν τεράστιες επιδοτήσεις που απειλούν άμεσα την ανταγωνιστική ικανότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Χωρίς στρατηγικά σχεδιασμένες και συντονισμένες δράσεις πολιτικής, είναι λογικό ορισμένες από τις βιομηχανίες μας να κλείσουν την παραγωγική τους ικανότητα ή να μετεγκατασταθούν εκτός της ΕΕ.
Μας λείπει επίσης μια στρατηγική για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε τους πόρους και τις εισροές που χρειαζόμαστε για να εκπληρώσουμε τις φιλοδοξίες μας χωρίς να αυξήσουμε τις εξαρτήσεις μας.
Δικαίως έχουμε μια φιλόδοξη ατζέντα για το κλίμα στην Ευρώπη και σκληρούς στόχους για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Αλλά σε έναν κόσμο όπου οι αντίπαλοί μας ελέγχουν πολλούς από τους πόρους που χρειαζόμαστε, μια τέτοια ατζέντα πρέπει να συνδυαστεί με ένα σχέδιο για την ασφάλεια της εφοδιαστικής μας αλυσίδας – από κρίσιμα ορυκτά έως μπαταρίες έως υποδομές φόρτισης.
Η απάντησή μας είναι αδύναμη επειδή η οργάνωσή μας, η λήψη αποφάσεων και η χρηματοδότησή μας έχουν σχεδιαστεί για “τον κόσμο του χθες” – πριν από τον Covid, πριν από την Ουκρανία, πριν από την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, πριν από την επιστροφή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων.
Χρειαζόμαστε όμως μια ΕΕ που να είναι κατάλληλη για τον κόσμο του σήμερα και του αύριο.
Αυτό που προτείνω λοιπίν στην έκθεση που μου ζήτησε ο Πρόεδρος της Επιτροπής να ετοιμάσω είναι ριζική αλλαγή, γιατί αυτό χρειάζεται.
Θα χρειαστεί να επιτύχουμε μετασχηματισμό σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία.
Πρέπει να είμαστε σε θέση να βασιζόμαστε σε ενεργειακά συστήματα χωρίς άνθρακα.
Θέλουμε ένα ολοκληρωμένο και επαρκές αμυντικό σύστημα με βάση την ΕΕ•
Θέλουμε εγχώρια παραγωγή στους πιο καινοτόμους και ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς και ηγετική θέση στην τεχνολογία και την ψηφιακή καινοτομία» σημείωσε ο σούπερ Mario.
Κείμενο σε εξέλιξη…
www.bankingnews.gr
