Ο φίλος και συμφοιτητής μου Τάκης Σπετσιώτης ανέκαθεν είχε λατρεία στην λογοτεχνία. Από μικρό παιδί. Ρουφούσε ποιήματα, διηγήματα και μυθιστορήματα, όπως άλλοι ρουφάνε τον φραπέ τους. Για την επέτειο της γέννησης του μεγάλου «καταραμένου» ποιητή, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, του ζήτησα να μου γράψει ένα κείμενο για τον πολυαγαπημένο του ποιητή.
– Επιτρέψτε μου να σας συστήσω… Ναπολέων Λαπαθιώτης, ποιητής…
Ο ποιητής που γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1888, με Ήλιο στον αστερισμό του Σκορπιού και με Ωροσκόπο στον αστερισμό του Ζυγού. Αθηναίος, από ευκατάστατους γονείς. Πατήρ ανώτερος αξιωματικός του Πυροβολικού, και για βραχύ διάστημα Υπουργός της κυβερνήσεως Ζορμπά το 1909, ο Λεωνίδας Λαπαθιώτης. Μητέρα η ανιψιά του Χαριλάου Τρικούπη Βασιλική Παπαδοπούλου. Από τέτοιο σπίτι, ο Ναπολέων μπόρεσε από νέος να μορφωθεί πλατιά και να ζήσει όπως ήθελε. Ένιωσε ωστόσο, από νωρίς, στενεμένος μες στους περιορισμούς της κοινωνικής συμπεριφοράς της ανώτερης τάξης του, ακόμη και μες στο δοξασμένο ιστορικά, μεγάλο αλλά και μοιραίο του όνομα. Φύση ωραιοπαθής, μελαγχολικός, και φίλος της μονώσεως, άρχισε από νεαρή ηλικία τις παραβάσεις: Ε, ναι, δεν είπαμε, να σπουδάσει Νομικά, όπως το επέβαλλαν τα ήθη για τα πλουσιόπαιδα, αλλά ως εκεί και μη παρέκει: ν’ αποφοιτήσει απ’ τη σχολή, ευτυχώς μονάχα με ‘‘καλώς’’ – ούτε αριστείες, ούτε ηχηρά παρόμοια. Και να μην ασκήσει καθόλου το επάγγελμα του δικηγόρου.
“Βαρέθηκα όλους τους σαχλούς και τους κουτούς του κόσμου- Καιρός να ζήσω μοναχός, τι λέτε πια;… καιρός μου!”
Έτσι, οι μόνες του αληθινές σπουδές είναι οι καλλιτεχνικές: γαλλικά, αγγλικά, ζωγραφική και πιάνο, και, κυρίως λογοτεχνία και ποίηση, που αρχίζει να δημοσιεύει απ’ το 1905, έφηβος, σ’ όλα τα περιοδικά, φιλολογικά και λαϊκά: Δάφνη, Ηγησώ, Νουμάς, Ανεμώνη, Νέα Ελλάς…! Μα … Ανεμώνη; Ντροπή! Παρέα μ’ εκείνους τους ουαιλδικούς αγένειους που …Πάνε Μόνοι;
Η κοινωνία της εποχής που συσχετίζει κουτά, τα σχολιάκια της θα τα κάνει. Για τα άνομα τα γλέντια, και τ’ αγκαλιάσματα σ’ άσπρα κρεβάτια, κάτω από κόκκινους μπερντέδες! Σκασίλα του! Θα του μπουν απ’ το ΄να αυτί και θα του βγουν απ’ τ’ άλλο! Όπως κι αργότερα. Που υποστήριξε ανοιχτά τον Βενιζέλο και την γαλλόφιλη Τριανδρία της Θεσσαλονίκης, προς σκανδαλισμόν των Κωνσταντινικών και Γερμανόφιλων που θα σαρκάσει: “Συνήθως οι βασιλικοί ουρούν όπου γουστάρουν. –Μην πας σε ουρητήριο, θα σου συμβεί κακόν – θα σε περάσουν ασφαλώς για Βενιζελικόν!”
Αμ΄ εκείνη η νυχτόβια ζωή του, για τριάντα χρόνια τη νύχτα, πόσα κουτσομπολιά δεν θα προκαλέσει; Νυχτερίδα, τον είπαν. Και τον ανάγκασαν να ζητήσει, με επιστολή του, από κοτζάμ αρχιεπίσκοπο, τον Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, να τον αφορίσει από τους δέλτους της Ορθοδοξίας, αφού με τη ζωή και το έργο του είχε αποσχισθεί. Αμ’ η ηθική και υλική συμπαράστασή του στους κομμουνιστές, απ’ τον Μεσοπόλεμο μέχρι τα χρόνια της κατοχής και του Ελλάς; Πλάι –πλάι με τους σκανδαλιστικούς στίχους του για νεαρά αγόρια, κανονικά δημοσιευμένους, που απαγορεύτηκαν απ’ τη Μεταξική λογοκρισία: ‘’Το πήρα ένα Σαββάτο βράδυ και κοιμηθήκαμε μαζί.’’ Αμ τα ναρκωτικά; Που άρχισαν από χασισάκια στα βράδια του Ζαππείου, ναργιλεδάκια στο καφενείο Ζώρζ Μπατέ του Πειραιά του φίλου του ρεμπέτη Μπάτη, κι εξελίχθηκαν –αλλοίμονο!- σε σκληρά, απ’ τον θάνατο της μάνας του που λάτρευε, τον χειμώνα του ΄37, κι ως την πείνα, το ξεπούλημα της περιουσίας του την κατοχή, και την αυτοκτονία του το ’44!
– Μα τόση ώρα δεν σας σύστησα. Επιτρέψτε μου… Τάκης Σπετσιώτης, σκηνοθέτης συγγραφέας… μελετητής του Λαπαθιώτη. Τον πρωτοπαρουσίασα στο 33λεπτο ντοκιμαντέρ «Ναπολέων Λαπαθιώτης» στη σειρά Οι Ποιητές μας, (ΕΡΤ1 ΄83). Ακολούθησε η μεγάλου μήκους ταινία ‘‘Μετέωρο και Σκιά’’, το 1985, η εκτενής μελέτη ‘‘Χαίρε Ναπολέων’’, και το 1999, το 52 λεπτο ντοκιμαντέρ ‘‘Ναπολέων Λαπαθιώτης’’ της σειράς Εποχές και Συγγραφείς (Νέριτ 2013.)
Ο Τάκης Σπετσιώτης εκτός από φίλος και συμφοιτητής μου (όπως σας είπα και πιο πάνω), στην σχολή σκηνοθεσίας Λυκούργου Σταυράκου, είναι σκηνοθέτης και συγγραφέας. Έχει κάνει μάλιστα (σενάριο και σκηνοθεσία) την μεγάλου μήκους βιογραφική ταινία για τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη με τίτλο….
ΜΕΤΕΩΡΟ ΚΑΙ ΣΚΙΑ (1985)
Η ταινία είναι βιογραφία του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νεορομαντικής και νεοσυμβολιστικής ποίησης, ο οποίος έζησε και δημιούργησε μέσα σε μια περίοδο γεμάτη από συνταρακτικά γεγονότα για την ιστορία της Ελλάδας. Στην ταινία παρουσιάζεται το πορτρέτο ενός γόνου αριστοκρατικής οικογένειας, ο οποίος προκάλεσε την κοινωνία της εποχής του με την ομοφυλοφιλία του, τις κομμουνιστικές πεποιθήσεις του, τα ναρκωτικά και γενικά τις αντισυμβατικές και ενίοτε ακραίες επιλογές του.
Στην ταινία παίζουν: Τάκης Μόσχος (Ναπολέων Λαπαθιώτης) και οι: Νίκος Αλεξίου, Αριστοτέλης Αποσκίτης, Γιάννης Ζαβραδινός, Γιώργος Κέντρος, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Μάνος Σταλλάκης, Άννα Κοκκίνου, Άννα Κουρή, Δημήτρης Πουλικάκος, Χρήστος Ευθυμίου, Βλαδίμηρος Κυριακίδης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Άβετ Σφακιανάκη, Νίκος Φρονιμόπουλος, Χρίστος Ακρίδας, Γιώργος Μανούσκος, Δημήτρης Ξανθούλης, Άγγελος Παπαδημητρίου κ.α.
«Μετέωρο και Σκιά»: Δείτε ένα trailer να πάρετε μια γεύση
